Zondag 8 september is het weer tijd voor de jaarlijkse Open Monumentendag
Op zondag 8 september gaan er weer tal van erfgoeddeuren open tijdens de jaarlijkse Open Monumentendag (OMD). Het thema van deze 36ste editie is En Route! Ook in de Rupelstreek nemen we onze bezoekers weer graag mee op reis naar het verleden, het heden maar ook de toekomst van ons erfgoed. Dus pak je spullen maar begeef je naar de oevers van de Rupel, daal af in de oude kleiputten en beklim daarna terug de Boomse Cuesta tijdens je ontdekkingstocht langs het Rupeliaanse erfgoed…
Hieronder vind je het overzicht van het volledige Open Monumentendag programma voor de Rupelstreek. In iedere Rupelgemeente zijn er OMD-activiteiten! Voor meer gedetailleerde info verwijzen we graag naar de officiële website van Open Monumentendag zelf. Onderaan deze pagina staat een knop die je rechtstreeks naar de juiste pagina brengt (of klik gewoon meteen hierboven op het campagnebeeld van dit jaar).
Boom
Op weg door de Rupelstreek… en veel verder!
Brik Boom is dit jaar de ideale uitvalsbasis voor OMD in de Rupelstreek. Van hieruit kan je te voet, met de fiets of desnoods met je wagen heel de regio gaan verkennen. De vrijwilligers van Brik wijzen je met plezier de weg naar alle andere activiteiten in de buurt of zetten je op het juiste pad voor o.a. de Baksteenroute met de fiets of een wandeltocht langs de onlangs gerestaureerde muurtjes van enkele steenbakkerstunneltjes die de vele kleiputten en steenbakkerijen met elkaar verbonden.
Natuurlijk kan je ook op deze mooi gerestaureerde site van de voormalige steenbakkerij Verstrepen zelf blijven vertoeven en proeven van een exclusief aanbod. Zo kan je er van 14u – 16u een paar interessante lezingen bijwonen over het doen en laten van de mens in de Rupelstreek, een goede tweeduizend jaar geleden. Tijdens ons tweede Archeo Café dat we in samenwerking met de collega’s van IGEMO organiseren, kom je onder andere alles over de handelsroutes in de ijzertijd te weten. Archeologen Henk van der Velde (Vlaams Erfgoed Centrum) en Bert Mestdagh (Monument Vandekerckhove) praten je bij over de laatste wetenschappelijke inzichten. Ze worden ingeleid door onze consulent archeologie van het agentschap Onroerend Erfgoed, Alde Verhaert. Het opzet is een gezellige knabbel & babbel waarbij de archeologen je meenemen op een tijdreis naar lang vervlogen tijden. Voor of na het Archeo Café kan je ook nog de een laatste keer op deze plek de reizende expo IJZER | TIJD | AARDE | WERK gaan bekijken, die hier focust op de ijzertijdsite van Boom-Krekelenberg. Na Open Monumentendag zal de expo verhuizen naar een andere locatie…
Wil je liever in recentere tijden blijven? Dan kan je je van hieruit ook naar de Heldenplaats begeven, waar we dit jaar samen met gemeente Boom, de Geschiedkundige Kring Ten Boome en Toerisme Rupelstreek de aftrap geven van de vernieuwde Bevrijdingsroute. Deze wandeltocht van ca. 3 km kan je tijdens OMD samen met een gids volgen (registreren noodzakelijk) omdat het dit jaar 80 jaar geleden is dat Boom – en enkele dagen later ook Antwerpen – door geallieerde troepen werd bevrijd, met dank aan een opmerkelijke man en een ondertussen verdwenen tolbrug…
Vlakbij Brik bevindt zich ook ‘t Geleeg. Deze unieke en uitzonderlijk goed bewaarde voormalige steenbakkerij van de firma Frateur is ondertussen een mooi museum geworden, waar je je levendig kan inbeelden hoe het er op de oude steenbakkersgelegen aan toe ging. De eigenaar en de vrijwilligers van deze uitzonderlijk bewaarde site hebben zich uit de naad gezwoegd om samen met de stoomtrein-enthousiastelingen van de museumspoorlijn Dendermonde / Puurs / Sint-Amands een stuk smalspoor heraan te leggen waarop een oud locomotiefje uit de steenbakkerij weer vrolijk als vanouds heen- en weer tuft… Bon voyage! 😉
Hemiksem
Erfgoedpelgrims, volg de weg naar de Sint-Bernardusabdij
Op de abdijsite van de Sint-Bernardusabdij in Hemiksem kan je dit jaar terecht voor een aantal interessante tentoonstellingen. Zo openen de vrijwilligers van Heemmuseum Ontrent Den Hover van 13u tot 18u de deuren om hun omvangrijke collectie heemkundige museumstukken uit de streek te komen bewonderen. Daarnaast is er ook nog de reizende tentoonstelling ‘Molens in de Rupelstreek’, die samengesteld werd door heemkundige en kenner van de lokale geschiedenis, Vic Van Dyck.
Ook het vermaarde Gilliot & Roelants Tegelmuseum bevindt zich binnen de muren van de abdij. Van 10u tot 17u wordt de bezoeker al onmiddellijk ondergedompeld in de boeiende geschiedenis van de ooit wereldberoemde tegelfabriek van Gilliot, op de grens tussen Hemiksem en Schelle. De tentoonstelling ‘Van Expostijl tot Seventies: Gilliot & Cie en de Belgische tegel na 1945’ door curator dr. Mario Baeck toont een boeiende periode uit de recente designgeschiedenis. Maar er is nog meer! ‘Dat opent deuren: Typisch Belgische deurgrepen uit 1950-1970’ is een verrassende tentoonstelling door curator Kathleen Boel vol prachtexemplaren van deze unieke deurgrepen, die je vroeger bijna in iedere straat in België wel kon tegenkomen.
Locatie: Sint-Bernardusabdij – 2620 Hemiksem.
Niel
Het orgel van Niel komt terug naar huis
De Onze-Lieve-Vrouw-Geboortekerk van Niel was niet meer helemaal compleet. Er ontbrak iets… namelijk het kerkorgel. Het majestueuze muziekinstrument onderging een volledige restauratie bij een orgelbouwer in Sint-Niklaas. Het orgel, dat oorspronkelijk eind 18de eeuw werd gebouwd door de familie Van Peteghem, heeft haar weg teruggevonden naar het oksaal van kerk. Kom alles te weten over de complete restauratie en bewonder het orgel en haar klank in volle glorie!
Je kan genieten van verschillende orgelconcertjes met o.a. stukken van Bach, Mendelssohn en zelfs een renaissance-versie van Simon & Garfunkels ‘Scarborough Fair’. Of misschien volg je liever een interessante rondleiding doorheen het orgel? Voor nog meer boeiende informatie kan je de tentoonstelling over de restauratie, een straffe videoreportage over het hele proces van Videoclub MultiMedia97 Niel of een interessante slideshow over de geschiedenis van het orgel van het NEA in de kerk vinden.
Je komt er ook meer te weten over hoe je meter of peter wordt van de orgelpijp naar je keuze!
Je kan de kerk en het orgel bezoeken van 13u tot 17u. Deze activiteit is een samenwerking van Gemeente Niel, Kerkfabriek Niel, IOED Erfgoed Rupelstreek, Niels ErfgoedArchief, Geschiedkundige Studiekring Het Wiel, Videoclub Multimedia97 en IVEBICA.
Locatie: O.L.V.-Geboortekerk, Kerkstraat z/n, 2845 – Niel.
Rumst
Naar de film in Cinema Roxy Palace
In 1929 werd in het centrum van Rumst, tegenover het toenmalig tramstation, de cinema Roxy Palace gebouwd. Na een succesvolle cinemaperiode, gingen eind jaren 70 de lampen van de projectoren uit. Een gedeelte van het cinemagebouw werd daarna omgebouwd tot discotheek. In 1993 werd ook de volumeknop van de club dicht gedraaid en werd het gebouw verkocht. Daarna werd het complex door de huidige eigenaar aangekocht, die het sindsdien met hart en ziel restaureerde. Ter gelegenheid van Open Monumentendag wordt het oude cinemabalkon opengesteld.
Op 8 september kan je aan de oude cinema ook vertrekken om deel te nemen aan Rondje Rumst. Dit is een individuele fietstocht van ongeveer 25 km langs de mooiste plekjes in Rumst en haar buurgemeenten. Onderweg pauzeer je af en toe om een fotovraag op te lossen of te genieten van een hapje of drankje. Deelname aan de fietstocht en bezoek aan monumenten en plattelandsmarkt is gratis. Als je wil kan je voor € 8 of 5 € voor kinderen tot 12 jaar bonnetjes kopen om onderweg iets te eten en/of te drinken.
Inschrijven: ter plaatse op de vertrekpunten Cinema Roxy Palace in Rumst of de plattelandsmarkt op het Brooikensplein in Reet.
Locatie: Cinema Roxy Palace, Satiestraat 5 – 2840 Rumst.
Lazaruskapel
Pieter Vandercruysse, een Rumstenaar die iets meer dan 500 jaar geleden in dienst was als officier bij Karel De Stoute, werd getroffen door melaatsheid en keerde terug naar zijn geboorteplaats. Omdat hij als melaatse niet meer naar de parochiekerk mocht, liet hij in 1460 zelf een kapel bouwen ter ere van de heilige Lazarus, met daarbij een leprozenhuis en melaatsenhutten.
De Lazaruskapel is een eenbeukige gotische kapel. Ze werd grotendeels verwoest tijdens een doortocht van Gelderse troepen, maar werd heropgebouwd omstreeks 1590. Het leprozenhuis werd binnenin versierd met een prachtige, mystieke muurschildering van ‘Het Laatste Oordeel’ in laat-gotische traditie.
Tijdens Open Monumentendag kan je de kapel en het leprozenhuis vrij bezoeken van 10u tot 17u.
Locatie: Lazaruskapel, Lazarusstraat 1 – 2840 Rumst.
Museum Rupelklei
Museum Rupelklei vertelt het verhaal van de vele steenbakkerijen in de Rupelstreek. Het museum ontstond in de jaren 70 om de herinnering aan de met de hand gemaakte baksteen te bewaren. Je volgt het volledige productieproces van de artisanale bakstenen en luistert naar getuigenissen van gamsters en mensen die in de kleigroeven werkten. Maar ook steenbakkersbazen vertellen hun ervaringen. Achteraan in het museum vindt je ook talrijke zeldzame fossielen die in verschillende kleigroeven werden gevonden.
De tijdelijke tentoonstelling ‘Steenbakkerijen in de kunst’ toont schilderijen, etsen, beeldhouwwerken, literatuur, film … die steenbakkerjjen als thema hebben. Met werken van o.m. David Teniers, Marie Devillers, Piet Van Aken en Camiel Van Breedam. Een reis doorheen de kunstgeschiedenis, met focus op baksteenproductie!
Je kan het museum vrij bezoeken van 10u tot 17u.
Locatie: Museum Rupelklei, Uitbreidingstraat 33 – 2840 Rumst.
Schelle
Bezoek de vaste collectie van het gezellige heemmuseum Bystervelt te Schelle
Ben je volop onderweg in de Rupelstreek? Bezoek dan in Schelle zeker ook heemkring Scella en ontdek de vaste collectie van hun gezellige Heemmuseum Bystervelt. Ze verwelkomen je met open armen van 14u tot 17u.
De museumcollectie bestaat uit verschillende historische voorwerpen die door de inwoners van Schelle werden geschonken. Een bezoek aan het museum laat je het dorpsleven van vroeger beleven in onder andere het winkeltje van ’Trees Bazaar’, een klaslokaal van net voor WO II en een volledig ingericht cafeetje. Ook een uitgebreide verzameling landbouwgereedschap, die voornamelijk uit het Waasland komt, is er te bezichtigen.
Locatie: Heemmuseum Bystervelt, Peperstraat 48 – 2627 Schelle